ÖĞRENCİLERİN ADLİ MUHASEBE MESLEĞİNE YÖNELİK FARKINDALIK DÜZEYLERİNİN TESPİT EDİLMESİ: SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Author :
Abstract
Son yıllarda küresel ölçekte yaşanan muhasebe hilelerinin ekonomik büyüklüğü ve yaygınlığı, bu hilelerin tespit edilmesi ve önlenmesinde etkin olan adli muhasebe mesleğini gündeme getirmiştir. Adli muhasebeciler, dava aşamasına gelmiş veya gelmemiş ekonomik yönü bulunan bütün uyuşmazlıklarda taraflara veya mahkemelere çözümler sağlayabilmektedir. Ayrıca muhasebe hilelerinin tespiti ve önlenmesiyle ilgili de işletmelere veya kişilere hizmet sunabilmektedir. Adli muhasebe mesleği geleneksel muhasebe eğitiminin yanında finans, hukuk, denetim, suç bilimi gibi farklı alanlarda derinlemesine eğitimler gerektirmektedir. Bu çalışmanın amacı yoğun muhasebe, finans, denetim ve hukuk öğrenimi gören işletme öğrencilerinin adli muhasebe mesleği ve uygulama alanlarına yönelik görüşlerini ve algılarını tespit etmektir. Bu amaçla Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ), İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF), İşletme Bölümü’nde okuyan, 2015 ve 2016 kayıtlı dördüncü sınıf öğrencilerine farklı zamanlarda anket uygulanmıştır. İnternet üzerinden uygulanan anketin verileri SPSS programında analiz edilmiş ve çıkan sonuçlar yorumlanmıştır. Ankete 222 öğrenci katılmıştır. Adli muhasebe hakkında bilgi sahibi olduğunu ifade eden 55 öğrencinin adli muhasebeye yönelik verileri analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, adli muhasebe mesleğine kadın katılımcıların erkek katılımcılara göre daha olumlu yaklaştıkları ve İİBF’de bulunan işletme ve diğer bölümlerdeki hukuk derslerinde adli muhasebeye yer ayrılmasının önemli olduğu ortaya çıkmıştır.
Keywords
Abstract
The economic size and prevalence of accounting frauds experienced on a global scale in recent years have brought the forensic accounting profession, which is effective in detecting and preventing these frauds, to the agenda. Forensic accountants can provide solutions to parties or courts in all disputes that have an economic aspect, whether or not they are at the litigation stage. It can also provide services to businesses or individuals regarding the detection and prevention of accounting fraud. The forensic accounting profession requires in-depth training in different fields such as finance, law, auditing, and crime science, as well as traditional accounting education. The aim of this study is to determine the opinions and perceptions of business administration students who have intensive accounting, finance, auditing and law education about the forensic accounting profession and its application areas. For this purpose, a questionnaire was applied to 2015 and 2016 fourth-year students studying at Süleyman Demirel University (SDU), Faculty of Economics and Administrative Sciences (FEAS), Department of Business Administration, at different times. The data of the questionnaire applied over the internet were analyzed in the SPSS program and the results were interpreted. 222 students participated in the survey. Data on forensic accounting of 55 students who stated that they had knowledge about forensic accounting were analyzed. As a result of the research, it has been revealed that female participants approach the forensic accounting profession more positively than male participants, and it is important to allocate a place to forensic accounting in law courses in business administration and other departments in FEAS.
Keywords
- 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK). (1932). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.2004.pdf (10.06.2021).
- 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK). (2011). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6100.pdf (10.06.2021).
- ACFE. (2021a). About the Association of Certified Fraud Examiners. https://www.acfe.com/about-the- acfe.aspx (10.06.2021).
- ACFE. (2021b). Details of the CFE Exam. https://www.acfe.com/pass-the-exam.aspx (10.06.2021).
- ACFE. (2021c). How to become a certified fraud examiner. https://www.acfe.com/become-cfe- qualifications.aspx (10.06.2021).
- Açık, S. (2016). Adli muhasebecilik mesleğinin faaliyet alanları ve eğitim boyutu açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 1071-1090.
- Akgül, S. (2019). Muhasebe dersi alan yükseköğretim öğrencilerinin adli muhasebe kavramına ilişkin farkındalığı: Kayseri ili örneği (Yüksek Lisans Tezi). Kayseri Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kayseri.
- Akın, O. ve Onat, O. K. (2015). Muhasebe meslek mensuplarının adli muhasebecilik kavramına bakış açılarının değerlendirilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 8(1), 33-51.
- Aksu, İ., Uğur, A. ve Çukacı, Y. C. (2008). Adli muhasebe ve adli muhasebecilik mesleğinin bir kolu olarak bilirkişilik. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(9), 63-71.
- Aktaş, H. ve Kuloğlu, G. (2008). Adli muhasebe ve adli muhasebecilik mesleği. Muhasebe ve Denetime Bakış, 8(25), 101-120.
- Akyel, N. (2016). Adli muhasebe çerçevesinde hukuk eğitiminde muhasebe derslerinin önemi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(16 Özel Sayısı), 95-108.
- Altunay, M. A. ve Acar, D. (2015). Türkiye’deki adli muhasebeciliğin hakimlerin bakış açıları bağlamında analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4), 43-66.
- Bekçioğlu, S., Coşkun, A. ve Gümüş, U. T. (2013). İşletmelerde hile ve yolsuzlukların önlenmesinde farklı bir yaklaşım: Adli muhasebe. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (59), 1-16.
- Bilen, A., & Akatak, A. (2019). Adli muhasebe uygulama alanları ile adli muhasebe kapsamında hile ve yolsuzlukların incelenmesi. Artuklu Kaime Uluslararası İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 2(2), 164-175.
- Bozkurt, N. (2000). Muhasebe ve denetim mesleğinde yeni bir alan adli muhasebecilik. Yaklaşım Dergisi, 8(94), 56-61.
- Ciğer, A. ve Topsakal, Y. (2015). Adli muhasebecilik mesleğine genel bakış: Adli muhasebe eğitiminin faydaları ve engelleyicileri. Akdeniz İİBF. Dergisi, (31), 70-88.
- Crumbley, D. L., Heitger, L. E. ve Smith, G. S. (2015). Forensic and investigative accounting (Seventh edition). Chicago, IL: Wolters Kluwer.
- Çabuk, A. ve Yücel, E. (2012a). Adli muhasebecilik mesleği ve Türkiye’de uygulanabilirliğine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (54), 27-50.
- Çabuk, A. ve Yücel, E. (2012b). Adli muhasebecilik mesleğinin Türkiye’deki gelişme potansiyeline yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (56), 67-84.
- Çankaya, F., Dinç, E. ve Çoban, Y. (2014). Adli muhasebede uzman tanıklık mesleği: Muhasebe meslek mensupları üzerine bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(23), 70-94.
- Çeliker, F. ve Aygün, M. (2018). Adli muhasebe ve ilgili tarafların algı düzeyleri: Van örneği. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(6), 151-166.
- Çetinoğlu, T. ve Bakar, Ö. (2017). Türkiye’de adli muhasebe eğitiminin gerekliliği: Dumlupınar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Muhasebe Bölümü öğrencilerinin farkındalıkları üzerine bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(58), 333-349.
- Dağdeviren, İ. E. ve Mirza, Ş. (2017). Muhasebe meslek mensuplarının adli muhasebeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesine yönelik Ege Bölgesinde bir araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10(2), 209-233.
- Deniz, T. ve Yaslıdağ, B. H. (2019). Adli muhasebe ve adli muhasebecilik mesleğinin geliştirilmesi üzerine bir inceleme. Kesit Akademi Dergisi, 5(19), 150-168.
- Eiya, O. ve Otalor, J. (2013). Forensic accounting as a tool for fighting financial crime in Nigeria. Research Journal of Finance and Accounting, 4(6), 18-25.
- Elitaş, B. L. (2012). Seçilmiş örneklerle adli muhasebe eğitimi ve Türkiye için bir değerlendirme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (55), 153-172.
- Erdogan, M. ve Erdoğan, E. O. (2021). Hileli finansal raporlama kapsamında gelir yaratıcı / gider azaltıcı faaliyetlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 457-478.
- Erdoğan, M. (2020). Hile denetçiliği ve araştırmacı muhasebecilik çerçevesinde adli muhasebe: Örnek olay incelemesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 3714-3726.
- Heitger, L. E. ve Heitger, D. L. (2008). Incorporating forensic accounting and litigation advisory services into the classroom. Issues in Accounting Education, 23(4), 561-572.
- Kahraman, M. (2011). Hukuk devletine katkıları bakımından kamu denetçiliği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 355-373.
- Karacan, S. (2012). Hukuk ile muhasebenin kesişme noktası: Adli muhasebe. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 4(8), 105-128.
- Karahan, M. (2020). Adli muhasebecilik mesleğinin bilinirliği: Avukatlar üzerine bir araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 30(159), 155-178.
- Karakurt Eren, A. (2020). Ceza muhakemesinde uzlaştırmacı. 111. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Kritik Tartışmalar Kongresi, 99-116. İzmir: İzmir Demokrasi Üniversitesi.
- Karausta, T. ve Dönmez, A. (2013). Mesleki hile ve bir çözüm önerisi olarak adli denetim: Türkiye’de SPK’dan yetki almış denetim firmalarına yönelik bir araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 23(115), 59-88.
- Karslıoğlu, İ. ve Karavardar, A. (2019). Adli muhasebe mesleğinin muhasebe meslek mensupları arasında farkındalığı: Trabzon SMMMO üyelerine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 18(56), 141-164.
- Kayış, A. (2008). Güvenilirlik analizi. Içinde Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (3. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Keleş, D. ve Keleş, Ü. (2014). Adli muhasebecilik mesleği ve Türkiye’deki uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, (9), 53-75.
- Kıllı, M. (2016). Türkiye’deki üniversitelerde adli muhasebe eğitimi ve lisansüstü çalışmalar üzerine bir inceleme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(16 Özel Sayı), 719-728.
- Kısacık, H. (2018). Adli muhasebe ve 6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu kapsamında muhasebe bilirkişiliği. Turkish Studies, 13(15), 291-303.
- Kızıl, C., Çelik, İ. E., Akman, V. ve Okkaya, D. (2016). Adli muhasebe kavramının önemi ve farkındalık düzeyi: Yalova Üniversitesi öğrencileri ile bir SMMM meslek mensubu üzerinde iki yönlü uygulama. İstanbul: Beykent Üniversitesi.
- Kurnaz, E., Serçemeli, M. ve Ibadov, E. (2014). Research on forensic accounting profession and its application in Azerbaijan. Journal Of Qafqaz Unıversity- Economics And Administration, 2(1), 88-96.
- Kurnaz, N., Köksal, İ. ve Ulusoy, T. (2019). Forensic accounting in financial fraud control in digital environment: A Research on independent auditors. Journal of Turkish Studies, 14(3), 16091627.
- Kurt, A. (2020). Adli kararların alınmasında adli muhasebenin rolü: Yargı mensupları üzerine bir araştırma. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(31), 1490-1498.
- Kurt, G. ve Uçma, T. (2009). Adli muhasebecilik mesleği ve adli muhasebeci olabilme sürecinin Türkiye’deki ve Amerika’daki yasal düzenlemeler açısından karşılaştırılması. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 160-178.
- Lakshmi P. ve Ganesh Menon. (2016). Forensic accounting: A checkmate for corporate fraud. Journal of Modern Accounting and Auditing, 12(9), 453-460.
- Meriç, A. (2019). Muhasebe meslek mensupları tarafından adli muhasebecilik mesleğinin farkındalık. The Journal of Social Sciences, 34(34), 302-312.
- Öğünç, H. (2020). Türkiye’de Bilirkişilik Kanunu Açısından Adli Muhasebe İhtiyacına Yönelik Bir Değerlendirme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 4(2), 414-430.
- Özdemir, M. ve Yıldırım, M. (2017). Vergi davalarında adli muhasebenin rolü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (76), 99-126.
- Özkol, A. E. (2005). Bilirkişilik ve adli muhasebe. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 7(3), 69-80.
- Öztürk, S., Topal, A. ve Kaya, Y. (2019). TRA 2 bölgesi akademisyenlerinin bakış açısıyla adli muhasebe eğitimi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (81), 163-182.
- Pazarçeviren, S. Y. (2005). Adli muhasebecilik mesleği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,
- Pehlivan, A. ve Dursun, A. (2012). Türkiye’de adli muhasebe eğitimine yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 129-141.
- Ramaswamy, V. (2007). New frontiers: Training forensic accountants within the accounting program. Journal of College Teaching ve Learning (TLC), 4(9), 31-38.
- Singleton, T. W. ve Singleton, A. J. (2010). Fraud auditing and forensic accounting. Hoboken, NJ, USA: John Wiley ve Sons, Inc.
- Şenel, S. A. ve Atmaca, P. (2018). Muhasebe meslek mensuplarının (SMMM) adli muhasebe mesleğine bakış açılarının analizi: Sivas örneği. the Journal of Academic Social Sciences, 6(76), 272-291.
- Şıtak, B. ve Şıtak, P. (2021). Öğrencilerin adli muhasebesi kavramına yönelik farkındalık düzeylerinin salgın hastalık döneminde incelenmesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 98-108.
- Tazegül, A. ve Kılıçbey, E. (2017). Muhasebe meslek mensuplarının adli muhasebeciliğe yönelik algılarının farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi: Kars Ardahan ve Iğdır örneği. International Journal of Academic Value Studies, 3(17), 119-133.
- Upadhyay, J. P. (2018). Application of forensic accounting in Nepal. NCC Journal, 3(1), 82-89.
- Usul, H. ve Topçuoğlu, M. (2011). Finansal manipülasyonların ortaya çıkarılması ve önlenmesinde adli muhasebenin önemi: Türk hukuk sisteminde var olması gerekliliği üzerine bir tartışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 53-66.
- Uzun Kocamış, T. (2019). Adli muhasebe ve adli muhasebe eğitimi. Vergi Dünyası Dergisi, 1(458), 49- 62.
- Üçoğlu, D. (2021). Adli muhasebe eğitimi: Yüksek lisans müfredat geliştirme önerisi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 23(1), 81-106.
- Ünal Uyar, G. F. ve Erdoğan, M. (2019). Sermaye Piyasası Kurulu’nun hata ve hileye bakışı: İdari para cezası. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(2), 197-214.
- Yardımcıoğlu, M. ve Ada, Ş. (2013). Kronolojik Bir Sırayla Muhasebe ve Finansal Raporlamada Usulsüzlük ve Skandallar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 43-55.
- Yazarkan, H. ve Yerdelen Kaygın, C. (2016). Mali nitelikli uyuşmazlık davalarında bilirkişilik uygulamasına karşı adli muhasebecilik: Ordu adliyesi örneği. Business and Economics Research Journal, 7(1), 161-180.
- Yılmaz, N. (2020). Türkiye’de adli muhasebe eğitiminin önemi ve yeterliliği: SMMM meslek grubu üzerinde bir uygulama. Pearson Journal Of Social Sciences ve Humanities, 6(6), 317-333.
- Yılmaz, Z. (2017). Vaka analizi ile eğitim ve adli muhasebe alanında bir uygulama. International Journal of Academic Value Studies, 3(13), 398-417.
