Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı Orta Çağ Avrupasında kralların yanında yer alan danışmanlar ve yetkililer şeklinde ilk kez ortaya çıkan bakanlık tipi yapıların Osmanlı İmparatorluğu kamu yönetimi sistemi içerisinde ortaya çıkışını ve gelişimini aktarmaktır. Bakanlık tipi örgütlenmeler İngiltere’de 13. Yüzyıla, Fransa’da ise 17. Yüzyıla kadar tarihlenmektedir. Sistematik bir kurum olarak ortaya çıkması ise 18. ve 19. yüzyıllarda merkeziyetçi modern devlet anlayışının yükselişi ile olmuştur. Merkeziyetçi modern devlet anlayışının yükselmesinin aksine Osmanlı İmparatorluğu’nun güç kaybetmesiyle eski parlak günlerine dönmek isteyen imparatorluk idarecilerince devlet teşkilatında yenilik gereksinimi duyulmuştur. Bu gereksinim sonucu ilk olarak savaşların kaybedilmesi nedeniyle askeri alanda yenilikler ortaya çıkmıştır. Askeri alandaki yeniliklerin yetersiz olduğunun fark edilmesi ile diğer pek çok alanda yapılan yeniliklerle beraber Osmanlı İmparatorluğu kamu yönetiminde bakanlık tipi örgütlenmeler ortaya çıkmıştır. Çalışmada kronolojiye bağlı kalınarak Osmanlı İmparatorluk tarihinde yeniliklerin dönüm noktası olan Tanzimat fermanı ilanı öncesi kamu yönetimi örgütlenmesi, III. Selim ile başlayan değişim süreci, II. Mahmud ve Tanzimat dönemindeki değişiklikler ve bu dönemden Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışına dek süreç içerisinde bakanlıklar ve gelişimleri aktarılmış ve Türkiye Cumhuriyeti’ne Osmanlı İmparatorluğu’ndan miras kalan bakanlık tipi örgütlenmelerin ortaya çıkışı ve gelişiminin aktarılmasının günümüz bakanlıklarının tarihsel derinliklerine katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to convey the emergence and development of ministry-type structures, which first appeared in Medieval Europe as advisors and officials alongside kings, within the Ottoman Empire's public administration system. Ministry-type organizations date back to the 13th century in England and the 17th century in France. Their systematic institutionalization, however, occurred in the 18th and 19th centuries with the rise of the centralized modern state model. In contrast to this trend, as the Ottoman Empire weakened, its administrators sought ways to restore the empire to its former glory, recognizing the need for reforms within the state structure. Initially, military reforms emerged as a response to lost wars. When these proved insufficient, further changes were introduced across multiple areas, leading to the emergence of ministry-type organizations within the Ottoman public administration. This study follows a chronological approach, covering the administrative structure before the proclamation of the Tanzimat reforms, the transformation process starting with Sultan Selim III, the reforms under Sultan Mahmud II and Tanzimat period and the development of ministries up until the establishment of the Grand National Assembly of Turkey. The aim is to examine how ministry-type organizations, inherited from the Ottoman Empire, evolved and contributed to the historical depth of today's ministries in the Republic of Türkiye.
