Author :
DOI : 10.29228/ijbemp.6699
Year-Number: 2018-1
Yayımlanma Tarihi: 2019-05-08 09:37:52.0
Language : Türkçe
Konu :
Abstract
Örgütsel amaçların gerçekleşmesinde en önemli faktör insan sermayesidir. İnsan sermayesinin benzersiz bir değer olarak kabul edilmesi, Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ile ilgili yazında üzerinde oldukça kapsamlı çalışmaların yapılmasına neden olmuştur. Entelektüel sermayenin bir unsuru olarak kabul edilen insan sermayesi, örgütsel değişim, örgütsel gelişim ve rekabet açısından stratejik bir unsurdur. Bununla birlikte, verimlilik ve performans açısından olumlu etkileri bulunan insan sermayesinin daha iyi değerlendirilmesi amacıyla, işletmelerin insan kaynakları politikaları ve uygulamalarının stratejik bir bakış açısıyla ele alması gerekmektedir. Bu çalışma ile son yıllarda işletmeler açısından tüm uygulamalarda odak noktasına alının insan sermayesi kavramı, stratejik insan kaynakları perspektifinden değerlendirilmiştir.
Keywords
Abstract
Human capital is the most important factor in the realization of organizational goals. The adoption of human capital as a unique value has led to extensive studies on Strategic Human Resources Management. Human capital, which is considered as an element of intellectual capital, is a strategic element in terms of organizational change, organizational development and competition. However, in order to better assess human capital with positive effects on efficiency and performance, it is necessary to address the human resources policies and practices of enterprises from a strategic point of view. In this study, the concept of human capital has been evaluated from the perspective of strategic human resources in recent years.
Keywords
- Rastogi (2003) Bir örgütün gelecekte olması gereken yeri sağlamak için bilgi kaynaklarını oluşturmak ve planlamaktır.
- Mouritsen (2004) İş görenleri, müşterileri, bilgi yönetimini koordine eden bir güçtür.
- Board (IASB) (2004)
- Kaynak: Keong C., K. (2008).
- sınıflandırmalara yer verilmiştir. Tablo 2: Entelektüel Sermaye Bileşenlerinin Sınıflandırması Edvinsson & Malone (1977) İnsan Sermayesi, Yapısal Sermaye Pontis (1998) İnsan Sermayesi, Yapısal Sermaye, Müşteri Sermayesi Stewart (1997) İnsan Sermayesi, Yapısal Sermaye, Müşteri Sermayesi Saint-Onge (1996) İnsan Sermayesi, Yapısal Sermaye, İlişkisel Sermayesi Sveiby (1997) Çalışanların Yetkinlikleri, İçsel Yapı, Dışsal Yapı Van Buren (1999) İnsan Sermayesi, Yenilik Sermayesi, Süreç Sermayesi, Müşteri Sermayesi Roos et al. (1998) İnsan Sermayesi, Yapısal Sermaye, İlişkisel Sermaye O’Donnell and O’Regan (2000) Çalışanlar, İçsel Yapı, Dışsal Yapı Kaynak: C. Tseng,Y.J. Goo, (2005). Tablo 2’de entelektüel sermaye bileşenlerine ilişkin farklı atıfta bulunan araştırmacılar
- çalışanlar işletme için bir insan sermayesi olarak kabul görülmektedir (Çetinkaya, 2005: 4). İnsan
- sermayesini) basketbol oyuncusu belirler (Kaya ve Kesen, 2014: 30). İnsan sermayesini örgütler belirli
- organizasyon yönetimi gerekli görülmektedir (Kanıbir, 2004: 81).
- değere sahip varlıklardan oluşmaktadır (Stewart, 1991: 12). Edvinsson (1997) yapısal sermayeyi insan
- oluşumunda etkilidir (Görmüş, 2009: 65). Yapısal sermaye, maksimum düzeyde entelektüel performansı artırmaktadır. Ayrıca, iş
- biçimlendirilmesini, geliştirilmesini sağlamaktadır (Chen vd, 2004:202). Yapısal sermaye, örgüt
- tanımlanmaktadır (Kanıbir, 2004: 81).
- yansıra, yeni müşteriler kazanmak için çalışılmalıdır (Görmüş, 2009: 65). Müşteri sermayesi olarak
- dönemlerde değer kazanması şeklinde tanımlanır. Bontis vd. (2000) müşteri sermayesinin temeli müşteri
- 4. Stratejik İnsan Kaynakları Perspektifinden İnsan Sermayesi İnsan sermayesi ilk kez 1960’lı yıllarda literatüre girmiştir. Brummet (1968), Elias (1972) ve
- Liebowitz ve Wright (1999), örgütlerdeki çalışanların önemini fark ederek ilgili araştırmalar
- belirtirler (Marr vd. , 2003: 456). Aynı zamanda, örgütler, ülkeler ve gönüllü girişimciler de insan
- sermayesinin önemini kavramışlardır (Joia, 2004: 586). Entelektüel sermayenin getirdiği rekabete dayanan rekabet avantajına katkıda bulunan bilgi
- temelli kaynaklardır (Samuelson ve Nordhaus, 1992: 273). Tunç (1998)’a göre insan sermayesi, bireyin
- odaklanmaktadır (Becker, 1964: 55). İnsan sermayesi entelektüel sermayenin temelidir. İnsan sermayesi
- (Chen vd., 2005). İnsan sermayesi örgüt açısından önemli bir kavramdır. Örgütün araştırma, geliştirme kısmından
- (Kaya ve Kesen, 2014: 30). İnsan sermayesi, iş görenlerin kendini geliştirmesi, işlerinde başarılı
- açısından değerlendirilmektedir (Lynn, 1998: 119). Bontis vd. (2000), bireyin yeteneklerinin değerli
- kurumun kendinde özgü insan sermayesi olduğunu ifade etmişleridir. Scarborough ve Elias (2004) insan sermayesi işletme literatüründe çok kullanılan önemli bir
- varlıklarının yanı sıra eğitim ile olan bağlılığına da önem vermişlerdir (Wright ve McMahon, 1992).
- insan sermayesi de üst düzeydedir (Çolak, 1998: 19). İnsan sermayesi yatırımları üzerine Becker (1962)
- sağlar. Stratejik insan kaynakları kavramı ise 1980’lerin başında kullanılmaya başlanan insan kaynakları
- yönetiminin stratejik boyuta geçiş süreci olarak bilinmektedir (Wright ve McMahan, 1992: 295).
- gerçekleştirmek ve bunların uygulanabilir seçeneklerin uygulanması sürecidir (Barutçugil, 2004: 53). İnsan kaynakları daha çok bireysel stratejik insan kaynakları ise örgütsel boyutta olması dikkat
- yaratıp, arz ve talep döngüsünü hareketlendirmektedir (Delery ve Roumpi, 2017: 1). Stratejik insan kaynakları yönetimi, özellikle insan sermayesini örgütün stratejik boyutlarıyla
- araştırılmasında ileri bir seviyede stratejik insan kaynakları ortaya çıkmıştır (Martel ve Caroll, 1992:
- sonuçlandırılması şeklindedir (Huselid vd. , 1997: 173). Hem strateji hem de insan kaynakları yönetimi literatürü insanın önemini kabul eder. İnsan
- vd., 1998). Bu artışın elde edilmesi ile organizasyonun insan sermayesi kendine has konuma gelir ve
- insan kaynağını, insan sermayesine çevirecek ve örgütün rekabetini arttıracaktır (Şamiloğlu, 2002: 86).
- motivasyonu ve performans arttırmaya yardımcı olmaktadır (Boona vd., 2018: 45). İnsan kaynağına
- kalmaktadırlar. Barutçugil’e (2004) göre, “insanlar bilgi ve becerilerini kullanarak her organizasyon için
- 1996: 15). Bu bağlamda bilgi, son zamanlarda stratejik yönetim açısından son derece önemli bir kavram
- işletme yönetimi açısından oldukça önemlidir (Demir ve Demirel, 2011: 83). İnsan sermayesi bilgiyi ifade etmektedir. Bilgi, eğitim, öğretim, beceri insan sermayesini
- stratejilerin uygulanmasında önemli bir rol oynamaktadır (Dessler, 2015: 25). Kısaca günümüz bilgi
- bilgilerin örgüte de kişiye de bir faydası olmaz (Stewart, 1997: 95). İnsan sermayesi örgütte yenilik çalışmalarının temel faktörüdür. İşgörenlerin sahip oldukları
- kaybedilmiş olmaktadır (Bandyopadhyay ve Bhartesh, 2005: 1366). İnsan sermayesi kurum içinde çalışanların tümünü kapsamaktadır. İnsan sermayesi çalışanların
- kaynağı haline gelmektedir (Kaya ve Kesen, 2014: 33). İnsan sermayesinin işletme açısından önemli bir unsur sayılabilmesi için, işletme yöneticileri
- (Stewart, 1997: 115). Örgütlerin temel hedefi insan sermayesini bilgi, deneyim, uzmanlık ve
- yüksek düzeyde olduğu bir işletmede diğer örgütsel faktörler de yüksek düzeyde olacaktır (Koçel, 1996:
- (Bredrup, 1995: 110). Örgüt performansını arttırmak için insan sermayesine yatırım yapılması
- performanslı iş uygulamaları personel devir hızını etkilemektedir (Huselid, 1995: 637). Motivasyon kısaca, çalışanı istenilen nitelikte görevini yapması için etkilemek şeklinde
- tatmini ve motivasyon araçları ile sağlayabilmektedirler (Mouritsen, 1998: 468). Örgütsel bağlılık, çalışanların örgütün amaçlarına ulaşılması için uygun davranışları ve bu
- bağlılık faktörünün önemini vurgulamaktadır (Bayraktaroğlu ve Dosaliyeva, 2016: 13). Kısaca
- artacağı anlaşılmıştır. Kianto ve arkadaşları (2017: 11) çalışmalarında bilgi temelli insan kaynakları yönetimi ve insan
- örgüt için olumlu bir etki oluşturduğu gözlemlenmiştir. Teo ve arkadaşları (2011), çalışmalarında Avustralya’da küçük ve orta ölçekli (KOBİ)
- göstermektedir. Boona ve arkadaşları (2018) ise çalışmalarında, insan kaynakları ve insan sermayesi stratejik
- performansını arttırmak için insan sermayesine yatırım yapılması gerektiğini vurgulamışlardır. Kang ve Snell (2009), çalışmalarında örgüt bünyesinde yöneticiler entelektüel sermayeden
- Bayraktaroğlu, S., & Dosaliyeva, D. (2016). İşkolikliğin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Journal of Social Sciences Institute/Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 9-27.
- Becker, G. S. (1962). Investment in Human Capital: A Theoretical Analysis. Journal of Political Economy, 70(5), 9-49.
- Becker, B. , & Huselid, M. A. (1998). High Performance Work Systems and Firm Performance: A Synthesis of Research and Managerial Implications. Research in Personnel and Human Resource Management, 16, 53–101.
- Bhartesh, K. R., & Bandyopadhyay, A. K. (2005). Intellectual Capital: Concept and Its Measurement. Finance India, 19(4), 1365.
- Bontis, N., Chua Chong Keow, W., & Richardson, S. (2000). Intellectual Capital and Business Performance in Malaysian Industries. Journal of Intellectual Capital, 1(1), 85-100.
- Boon, C., Eckardt, R., Lepak, D. P., & Boselie, P. (2018). Integrating Strategic Human Capital and Strategic Human Resource Management. The International Journal of Human Resource Management, 29(1), 34-67.
- Bredrup, H. (1995). Standard Illusions: ISO 9000 as an Alibi for Quality. European Quality, 1(5), 41- 51.
- Chen, J., Zhu, Z., & Yuan Xie, H. (2004). Measuring Intellectual Capital: A New Model and Empirical Study. Journal of Intellectual capital, 5(1), 195-212.
- Çetinkaya, Ş. (2005). İnsan Sermayesi Açısından Avrupa Birliğinin Eğitim Politikası ve Avrupa Birliği Ülkelerin Eğitim Sisteminin Finansal Yapısının Türkiye ile Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Çolak, Ö. F. (1998). Küreselleşme, Beşeri Sermaye ve Çocuk İşgücü. Ankara: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Yayını.
- Demirel, E. T., & Demir, Y. (2011). Rekabet Avantajı Yaratmada Entelektüel Sermayenin Önemi. "İş, Güç" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(1), 81-104.
- Delery, J. E., & Roumpi, D. (2017). Strategic Human Resource Management, Human Capital and Competitive Advantage: Is The Field Going in Circles?. Human Resource Management Journal, 27(1), 1-21.
- Dessler, G. (2015). Human Resource Management. (13th Edition). New Jersey/USA: Prentice Hall
- Diaz-Fernandez, M., Pasamar-Reyes, S., & Valle-Cabrera, R. (2017). Human Capital and Human Resource Management to Achieve Ambidextrous Learning: A Structural Perspective. BRQ Business Research Quarterly, 20(1), 63-77.
- Elias, J., & Scarbrough, H. (2004). Evaluating Human Capital: An Exploratory Study of Management Practice. Human Resource Management Journal, 14(4), 21-40.
- Gallego, I., & Rodríguez, L. (2005). Situation of Intangible Assets in Spanish Firms: An Empirical Analysis. Journal of Intellectual Capital, 6(1), 105-126.
- Görmüş, A. Ş. (2009). Entelektüel Sermaye ve İnsan Kaynakları Yönetiminin Artan Önemi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 57-75.
- Huselid, M. A. (1995). The Impact of Human Resource Management Practices on Turnover, Productivity, and Corporate Financial Performance. Academy of Management Journal, 38(3), 635-672.
- Karacaer, S., & Aygün, M. (2009). Entellektüel Sermayenin Firma Performansi Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 127-140.
- Kang, S. C., & Snell, S. A. (2009). Intellectual Capital Architectures and Ambidextrous Learning: A Framework for Human Resource Management. Journal of Management Studies, 46(1), 65-92.
- Kanıbir, H. (2004). Yeni Bir Rekabet Gücü Kaynağı Olarak Entellektüel Sermaye ve Organizasyonel Performansa Yansımaları. Journal of Aeronautics and Space Technologies, 1(3), 77-85.
- Koçel, T. (1996). İşletme Yönetimi ile İlgili Son Gelişmeler ve Çalışanlar Açısından Anlamı. Mercek Dergisi, 1(3).
- Kianto, A., Sáenz, J., & Aramburu, N. (2017). Knowledge-based Human Resource Management Practices, Intellectual Capital and Innovation. Journal of Business Research, 81, 11-20.
- Keskin, H. (2005). Entelektüel Sermaye Nedir?. Gebze İleri teknoloji Enstitüsü E-Bülten. 1 (14).
- Lynn, B. E. (1998). Intellectual Capital: Key to Value-added Success in The Next Millennium. The CMA Magazine, 72(1), 10-15.
- Marr, B., Gray, D., & Neely, A. (2003). Why Do Firms Measure Their Intellectual Capital?. Journal of Intellectual Capital, 4(4), 441-464.
- Mouritsen, J. (1998). Driving Growth: Economic Value Added Versus Intellectual Capital. Management Accounting Research, 9(4), 461-482.
- Nurullah, K., & Kesen, M. (2014). İnsan Kaynaklarının İnsan Sermayesine Dönüşümü: Bir Literatür Taraması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 6(10), 23-38.
- Pennings, J. M., Lee, K., & Witteloostuijn, A. V. (1998). Human Capital, Social Capital, and Firm Dissolution. Academy of management Journal, 41(4), 425-440.
- Roos, G., & Roos, J. (1997). Measuring Your Company's Intellectual Performance. Long Range Planning, 30(3), 413-426.
- Samuelson, P. A. ve Nordhaus, W. D. (1992). Economics. 14th Edition, New York: Mcgraw-Hill.
- Stewart T. A. , (1991). Brainpower. Fortune, 123 (11).
- Stewart, A. T. (1997). Entelektüel Sermaye: Kuruluşların Yeni Zenginliği. Çev: Nurettin Elhüseyni. İstanbul: BZD Yayıncılık.
- Şamiloğlu, F. (2002). Entelektüel Sermaye. 1. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
- Teo, S. T., Le Clerc, M., & Galang, M. C. (2011). Human Capital Enhancing HRM Systems and Frontline Employees in Australian Manufacturing SMEs. The International Journal of Human Resource Management, 22(12), 2522-2538.
- Tunç, M. (1998). Kalkınmada İnsan Sermayesi: İç Getiri Oranı Yaklaşımı ve Türkiye Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 83106.
- Tseng, C. Y., & James Goo, Y. J. (2005). Intellectual Capital and Corporate Value in An Emerging Economy: Empirical Study of Taiwanese Manufacturers. R&D Management, 35(2), 187-201.
- Truss, C., & Gratton, L. (1994). Strategic Human Resource Management: A Conceptual Approach. International Journal of Human Resource Management, 5(3), 663-686.
- Wright, P. M., & McMahan, G. C. (1992). Theoretical Perspectives for Strategic Human Resource Management. Journal of Management, 18(2), 295-320.
- Wang, W. Y., & Chang, C. (2005). Intellectual Capital and Performance in Causal Models: Evidence From The Information Technology Industry in Taiwan. Journal of Intellectual Capital, 6(2), 222-236.
