ÜSTÜN NİTELİKLİLİK ALGISI İLE İLGİLİ SİSTEMATİK DERLEME ÇALIŞMASI VE SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK GENEL DEĞERLENDİRMELER

Author :  

DOI : 10.29228/ijbemp.62037
Year-Number: 2022-1
Yayımlanma Tarihi: 2022-06-21 18:20:47.0
Language : Türkçe
Konu : Sağlık Yönetimi
Number of pages: 83-104
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Bu çalışma, üstün niteliklilik algısı üzerine Türkçe ve İngilizce dillerinde yapılmış olan akademik çalışmaların sağlık çalışanları temelinde değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma kapsamında literatürde yer alan üstün niteliklilik algısı çalışmaları sistematik derleme yapılarak incelenmiştir. Literatür taraması YÖK Ulusal Tez Merkezi, Dergi Park, TR dizin ve PubMed veri tabanlarında, 2 Eylül 2021 ile 15 Ekim 2021 tarihleri arasında yapılmıştır. Tarama sonucu toplam 120 çalışmaya ulaşılmıştır. Veri tabanlarında yapılan sistematik literatür taraması PRISMA bildirimi doğrultusunda yapılmış, tekrar eden çalışmaların çıkarılması sonrasında elde edilen 60 çalışma incelenmiştir. 60 çalışma içerisinde başlık ve özet incelemesi yapılmıştır ve konu ile ilgisi olmayan 13 çalışma ile tam metin kriterlerine uygun olmayan 7 çalışma dışlanmıştır. Detaylı tam metin incelemesi için kalan 40 çalışma değerlendirilmiştir. Sistematik derlemeye dahil edilen araştırmaların yazarları, yayımlandıkları yılı, araştırmanın dili, türü, veri toplama aracı, örneklem sayısı ve araştırma yöntemine ait özellikler değerlendirilmiştir. Sonuçlar doğrultusunda örgütlere; başta insan kaynağı istihdamı olmak üzere çalışanlara söz hakkı verilmesi, örgüt ve çalışan amaçlarının uyumlu hale getirilmesi, kariyer gelişim olanaklarının sağlanması, adil bir ödüllendirme sisteminin kurulması, iş zenginleştirme ve çalışanların kişilik özelliklerinin belirlenmesi gibi çeşitli öneriler sunulmaktadır.  

Keywords

Abstract

 This study was conducted to evaluate the academic studies in Turkish and English on the perception of superiority on the basis of healthcare professionals. Within the scope of the study, the perception of superiority studies in the literature were examined by systematic compilation. Literature search was carried out in YOK National Thesis Center, Dergi Park, TR index and PubMed databases between September 2, 2021 and October 15, 2021. As a result of the search, a total of 120 studies were reached. The systematic literature search in the databases was made in line with the PRISMA statement, and 60 studies obtained after the removal of repetitive studies were examined. Within 60 studies, title and summary analysis were made and 13 studies that were not related to the subject and 7 studies that did not meet the full text criteria were excluded. The remaining 40 studies were evaluated for detailed full-text analysis. The authors of the studies included in the systematic review, the year they were published, the language and type of the research, the data collection tool, the number of samples and the characteristics of the research method were evaluated. In line with the results, various suggestions are presented to the organizations such as giving the employees a voice, especially on the employment of human resources, harmonizing the aims of the organization and the employee, providing career development opportunities, establishing a fair reward system, job enrichment and determining the personality traits of the employees. 

Keywords

Kaynakça

  • While superiority is the fact that the employee is much more qualified than the education, skills and experience required for the job (Fine, 2007, s. 61), the perception of superiority is defined as the perception of incompatibility between the qualifications of the employee and the qualifications required for the job (Maynard & Parfyonova, 2013, s. 436). Considering the studies on the concept of giftedness, it is stated that there are two different dimensions of superiority, objectively and subjectively (Johnson et al., 2002, s. 427; Luksyte et al., 2011, s. 280; Maltarich et al., 2011, s. 236). The objective dimension expresses the qualifications gained in line with the requirements of the job, and the subjective dimension expresses the self-directed perception of the employee (Erdogan and Bauer, 2009, s. 558; Khan and Morrow, 1991, s. 212). Superiority can be evaluated objectively as a result of comparing the qualifications of the employee with the requirements of the job, or subjectively with the perceptions of the employee (Erdogan et al., 2011, s. 217).
  • Within the scope of this research, a systematic review protocol was applied, and the PRISMA Statement was used in the creation and writing of the protocol. Between September 2, 2021 and October 15, 2021, searches were conducted in the YÖK National Thesis Center, Dergi Park, TR index and PubMed databases with the keywords “perceived overqualification”, “overqualification”, “üstün niteliklilik algısı”, “algılanan üstün niteliklilik”, “fazla niteliklilik”, “aşırı niteliklilik” and “aşırı vasıflılık” determined in the search strategy. Inclusion criteria in the systematic review were determined as the study being in Turkish or English and being a research article or thesis published as a full text. Studies that were not in Turkish or English, whose full text could not be accessed, and which were compilations, were included in the exclusion criteria and were not included in the evaluation together with studies that were not related to the subject. As a result of the search, a total of 120 studies were reached. A systematic literature search in databases was carried out in line with the PRISMA statement (Moher et al., 2009), and 60 studies obtained after the removal of repetitive studies were examined. Within 60 studies, title and summary analysis were made and 13 studies that were not relevant to the subject and 7 studies that did not meet the full text criteria were excluded. The remaining 40 studies were evaluated for detailed fulltext review.
  • Mehmet KILINÇ, Vahit YİĞİT 1. GİRİŞ Üstün niteliklilik, bireyin iş için gerekli olmayan veya işte kullanılmayan fazla beceri, bilgi, yetenek, eğitim, deneyim ve diğer niteliklere sahip olması ve bu niteliklerin yapılan işte tam anlamıyla kullanılmaması şeklinde tanımlanmaktadır (Erdogan vd., 2011, s. 217; Fine, 2007, s. 61; Khan ve Morrow, 1991, s. 211; Maynard vd., 2006, s. 512). Yapılan işle çalışan arasındaki uyumsuzluk şeklinde de tanımlanan üstün niteliklilik durumunda, çalışanın tecrübe ve yeteneği iş için gerekenden daha fazladır. Üstün niteliklilik algısı, çalışanla yapılan iş arasındaki uyumun ve işteki fırsatların adaletli olup olmadığının değerlendirilmesi bakımından çok önemlidir. Çünkü daha fazla tecrübe, eğitim ve beceri sahibi olan işgörenler niteliklerine daha çok uyan işleri hak ettiklerini düşünmeye başlamaktadırlar (Liu ve Wang, 2012, s. 3). Üstün niteliklilik, gerçek anlamda çalışanın iş için gereken eğitim, beceri ve tecrübeden çok daha nitelikli durumda olması iken (Fine, 2007, s. 61), üstün niteliklilik algısı ise çalışanın nitelikleri ile iş için gereken nitelikler arasındaki uyumsuzluk algısı olarak tanımlanmaktadır (Maynard ve Parfyonova, 2013, s. 436). Üstün niteliklilik kavramı hakkında ortaya konulan araştırmalar ele alındığında, üstün nitelikliliğin objektif ve subjektif olmak üzere iki farklı boyutunun bulunduğu belirtilmektedir (Johnson vd., 2002, s. 427; Luksyte vd., 2011, s. 280; Maltarich vd., 2011, s. 236). Objektif boyut işin gerektirdikleri doğrultusunda kazanılan nitelikleri, subjektif boyut ise çalışanın kendine dönük algısını ifade etmektedir (Erdogan ve Bauer, 2009, s. 558; Khan ve Morrow, 1991, s. 212). Üstün niteliklilik, çalışanın nitelikleriyle işin gereklerini organizasyonun kıyaslaması sonucu objektif ya da çalışanın algılarıyla subjektif bir şekilde değerlendirilebilmektedir (Erdogan vd., 2011, s. 217). Eğitim, tecrübe ve yetenek gibi özellikler bakımından yapılan işe göre daha fazla niteliğe sahip olan çalışanların işlerinde bu niteliklerini tam olarak kullanamamaları, işlerindeki pozisyonları, eksik istihdam, gelişim ve öğrenme için yeterince fırsat verilmemesi vb. faktörler sonucunda ortaya çıkan üstün niteliklilik algısı, işteki terfi ve ödüllerin hiç olmaması ya da yeterli olmaması durumunda da ortaya çıkabilmektedir (Johnson vd., 2002, s. 426). Üstün niteliklilik algısının bireysel ve örgütsel olmak üzere birtakım sonuçları bulunmaktadır. Her ne kadar üstün niteliklilik algısı ile çalışanların performansı arasında pozitif yönde ilişki olduğu sonucuna ulaşan çalışmalar bulunsa da (Fine ve Nevo, 2008), yapılan araştırmaların birçoğunda (Feldman vd., 2002; Bolino ve Feldman, 2000) bu sonuçların bireylere ve örgütlere daha çok başarısızlık olarak döndüğü görülmektedir. Üstün niteliklilik algısının çalışan davranışlarını olumsuz yönde etkilediği yönündeki örgütsel davranış çalışmaları göz önünde bulundurulduğunda, örgütlerin başarısı için üstün niteliklilik algısına neden olan etkenlerin belirlenmesinin önemi ortaya çıkmaktadır. Bu etkenlerin belirlenmesinin, üstün niteliklilik algısının örgütler üzerindeki negatif sonuçlarının önlenmesi üzerinde etkili olacağı düşünülmektedir. Çünkü üstün niteliklilik algısı daha çok tutum ve davranışlar üzerinde etkilidir ve üstün nitelikliliğe sahip çalışanların olumsuz davranış göstermelerine ve örgüt performansının düşmesine neden olmaktadır. Dolayısıyla örgütlerin başarısı için üstün niteliklilik algısına sahip çalışanların belirlenmesi ve örgüt içerisindeki üstün nitelikliliğe neden olan etkenlerin azaltılması ya da yok edilmesi gerekmektedir (Erdogan ve Bauer, 2009, s. 557). Üstün niteliklilik algısı literatürü çerçevesinde sağlık çalışanlarının değerlendirilmesinin, başta sağlık örgütleri olmak üzere, birey sağlığına, toplum sağlığına ve sağlık çalışanlarına fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Çünkü üstün niteliklilik algısının sonuçları öncelikle sağlık çalışanlarının motivasyonlarına ve sağlığına, sonrasında ise çalıştıkları örgütlerin performansına etki etmektedir. Üstün niteliklilik algısının sonuçlarına bağlı olarak sağlık kurumlarının performansının olumsuz yönde etkilenmesi bireylerin ve toplumun sağlığını da olumsuz yönde etkileyecektir. 2. YÖNTEM Bu çalışma, sağlık çalışanlarında üstün niteliklilik algısının ortaya konulması amacıyla, farklı ülkelerde üstün niteliklilik algısı üzerine yapılmış olan çalışmaları inceleyen sistematik derleme niteliğinde bir çalışmadır. Sistematik derleme, “Alanında uzman kişiler tarafından, elde edilebilir en iyi araştırma kanıtını belirlemek için benzer yöntemlerle yapılmış çok sayıdaki araştırmanın yapılandırılmış ve kapsamlı bir sentezidir” şeklinde ifade edilmektedir (Karaçam, 2013, s. 26). Bir soruya cevap aramak için ilgili yayınların bazı kriterlerle dışlanarak ya da dahil edilerek taranması, çalışmaların kalitesinin değerlendirilerek hangilerinin inceleneceğinin belirlenmesi ve bu çalışmalardan elde edilen bulguların sentezlenmesi sistematik derlemenin kapsamı içerisindedir (Hanley ve Cutts, 2013, s. 3-4). Bu araştırmanın sistematik derleme niteliğinde olması sebebiyle etik kurul onayı gerekmemektedir. Sistemik derleme, toplanan bilgiyi, önyargıyı en aza indirerek sentezlemek için önceden belirlenmiş bir protokole göre, metodik veya sistematik bir şekilde yürütülmesiyle geleneksel literatür taramasından ayrılmaktadır (Dempster, 2011, s. 15). Bu çalışmanın sistematik derleme protokolünün meydana getirilmesinde ve yazımında PRISMA Bildirimi’nden faydalanılmıştır. Sistematik derleme çalışmalarının raporlanmasının, meta analiz ve sistematik derleme çalışmalarının raporlanmasına fayda sağlayan PRIMA Bildirimi kontrol listesi doğrultusunda yapılması önerilmektedir (Moher vd., 2009, s. 873-880). 2 Eylül 2021 ile 15 Ekim 2021 tarihleri arasında YÖK Ulusal Tez Merkezi, Dergi Park, TR dizin ve PubMed veri tabanlarında, tarama stratejisinde belirlenen “perceived overqualification”, “overqualification”, “üstün niteliklilik algısı”, “algılanan üstün niteliklilik”, “fazla niteliklilik”, “aşırı niteliklilik” ve “aşırı vasıflılık” anahtar kelimeleri ile taramalar yapılmıştır. Sistematik derlemeye dahil etme kriterleri, çalışmanın Türkçe veya İngilizce dilinde olması ve tam metin olarak yayımlanan araştırma makalesi ya da tez olması olarak belirlenmiştir. Türkçe ya da İngilizce olmayan, tam metnine erişilemeyen ve derleme olan çalışmalar ise dışlanma ölçütleri kapsamına alınmış ve konu ile ilgisi olmayan çalışmalarla birlikte değerlendirmeye dahil edilmemiştir. Tarama sonucu toplam 120 çalışmaya ulaşılmıştır. Veri tabanlarında yapılan sistematik literatür taraması PRISMA bildirimi (Moher vd., 2009) doğrultusunda yapılmış (Şekil 1), tekrar eden çalışmaların çıkarılması sonrasında elde edilen 60 çalışma incelenmiştir. 60 çalışma içerisinde başlık ve özet incelemesi yapılmış ve konu ile ilgisi olmayan 13 çalışma ile tam metin kriterlerine uygun olmayan 7 çalışma araştırma kapsamı dışında bırakılmıştır. Detaylı tam metin incelemesi için kalan 40 çalışma değerlendirilmiştir. Şekil 1. PRISMA Diyagramı Kaynak: Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, DG. (2009). Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses: The PRISMA Statement. PLoS Med. 2009; 6:e1000097. Bu çalışma kapsamında yapılan sistematik derleme sonucunda aşağıda belirtilen soruların değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. 1. Yıllarına göre araştırmaların dağılımı nedir? 2. Yazım diline göre araştırmaların dağılımı nedir? 3. Türüne göre (tez/makale) araştırmaların dağılımı nedir? 4. Yöntemine göre (nicel/nitel/karma) araştırmaların dağılımı nedir? 5. Araştırmalarda kullanılan veri toplama araçlarının dağılımı nedir? 6. Araştırmalarda öne çıkan sonuçlar nelerdir? 7. Araştırmalarda öne çıkan öneriler nelerdir? 3. BULGULAR Çalışma kapsamında sistematik derlemeye dahil edilen araştırmaların yayımlandıkları yılı, yazarları, araştırmanın dili, yayın türü, veri toplama aracı, örneklem sayısı ve araştırma yöntemine ait özellikler günümüzde yapılanlardan geçmiş çalışmalara doğru aşağıda Tablo 1’de yer almaktadır. Tablo 1. Sistematik Derleme Kapsamına Alınan Araştırmaların Özellikleri Sıra Yıl Yazar(lar) Dil Tür*
  • 26 2018 Yıldız ve Arda Tr M AANÖ 121 Nicel
  • 27 2017 Kayalık Tr YL AÜNÖ 384 Nicel
  • 28 2017 Tuy Tr YL AFVÖ 199 Nicel
  • 29 2017 Wassermann vd. İng M AANÖ 124 Nicel
  • 30 2017 Yıldız vd. Tr M AANÖ 178 Nicel
  • 31 2016 Akbıyık Tr M AANÖ 185 Nicel
  • 32 2015 Hu vd. İng M AFVÖ 351 Nicel
  • 33 2015 Lobene vd. İng M ABAYÖ 415 Nicel
  • 34 2013 Mutlu İng YL AÜNÖ 203 Nicel
  • 35 2010 Chen vd. İng M YTOSF 5215 Nicel
  • 36 2009 Erdogan ve Bauer İng M AFVÖ 244 Nicel
  • 37 2002 Johnson vd. İng M AÜNÖ 727 Nicel
  • 38 2000 Johnson ve Johnson İng M AÜNÖ 437 Nicel
  • 39 1999 Johnson ve Johnson İng M AEİÖ 288 Nicel
  • 40 1996 Johnson ve Johnson İng M AEİÖ 288 Nicel * M (Makale) / DR (Doktora Tezi) / YL (Yüksek Lisans Tezi) ** AANÖ: Algılanan Aşırı Niteliklilik Ölçeği, ABAYÖ: Algılanan Bilişsel Aşırı Yeterlilik Ölçeği, AÜNÖ: Algılanan Üstün Niteliklilik Ölçeği, AAVÖ: Algılanan Aşırı Vasıflılık Ölçeği, AFVÖ: Algılanan Fazla Vasıflılık Ölçeği, AEİÖ: Algılanan Eksik İstihdam Ölçeği, YTOSF: Yazar Tarafından Oluşturulmuş Soru Formu, USES: Uluslararası Standart Eğitim Sınıflandırması.
  • Tablo 2’de araştırma kapsamında incelenen çalışmaların yazım yılları ve yazım dilleri görülmektedir. Çalışmaların büyük çoğunluğunun (%77.5) 2016 ile 2021 yılları arasında yapıldığı ve yazım dili olarak %55’inin Türkçe, %45’inin ise İngilizce olduğu belirlenmiştir.
  • 1995-2005 4 10 Türkçe 22 55
  • 2006-2015 5 12,5 İngilizce 18 45
  • arasındaki pozitif ilişkiyi azaltmaktadır.” 2 2021 Chen vd.
  • etkisinin olmadığı belirlenmiştir.” 3 2021 Demir • “Aşırı niteliklilik algısının örgütsel sinizm üzerindeki etkisinde kişilik
  • etkisinin olduğu saptanmıştır.” 5 2021 Gizlier
  • algısı olarak üç faktörlü bir yapıda olduğu belirlenmiştir.” 10 2021 Zhang vd.
  • olduğunda ise olumsuzdur.” 11 2021 Zhang vd.
  • az dahil olacağı anlamına gelmektedir.” 13 2020 Kanbur ve Şen • “Algılanan aşırı nitelikliliğin yenilikçi davranış üzerindeki etkisinde
  • • “Lider-üye etkileşimi, algılanan fazla niteliklilik ile örgüte yönelik 17 2019 Abdi vd. • “Tatminsiz çalışanlar, kendilerini iş için memnun emsallerine ve diğer
  • niyeti ilişkisinde düzenleyicilik rolüne sahiptir.” 19 2019 Alten • “Lider-üye değişimi, algılanan aşırı nitelik ve iş tatmini arasındaki
  • etkisi bulunmaktadır.” 23 2019 Özkanan
  • duruma bırakmaktadırlar.” 24 2018 Gizlier
  • bir etkisinin olduğu gözlenmektedir.” 25 2018 Özkanan
  • kısmi aracılık etkisi olduğu belirlenmiştir.” 28 2017 Tuy • “Algılanan fazla vasıflılığın iş tatmini üzerindeki etkisinde narsizmin
  • olmaları durumunda düşük iş tatmini yaşadıkları tespit edilmiştir.” 30 2017 Yıldız vd. • “Aşırı niteliklilik (işini küçük görme) ile işten ayrılma niyeti
  • arasındaki ilişkide kolektif şükranın düzenleyici rolü bulunmaktadır.” 31 2016 Akbıyık • “Algılanan aşırı niteliklilik ile görev performansı arasındaki ilişkide
  • uygun olmayan işlerde çalışmak, örgüte bağlılıklarını azaltmaktadır.” 35 2010 Chen vd.
  • riskleriyle sonuçlanacağı tespit edilmiştir.” 36 2009 Erdogan ve Bauer
  • zayıf olacak şekilde yumuşatmaktadır.” 37 2002 Johnson vd. • “Algılanan gelişememe ve algılanan uyumsuzluk, iş tatmini
  • boyutlarıyla negatif yönlü ve anlamlı ilişkiye sahiptir.” 38 2000 Johnson ve Johnson
  • ücretten duyulan memnuniyetin önemli bir yordayıcısı olarak 39 1999 Johnson ve Johnson
  • uzun vadeli etkilere sahiptir.” 40 1996 Johnson ve Johnson • “Algılanan gelişememe ve algılanan uyumsuzluk ile psikolojik iyilik
  • 3 2021 Demir
  • araştırma diğer kültürel bağlamlarda tekrarlanabilir.” 11 2021 Zhang vd. • “Gelecekteki araştırmalar, daha geniş bir çalışma örneği ile daha fazla
  • anlaşılabilir.” 13 2020 Kanbur ve Şen
  • çıkan bulguları karşılaştırabilirler.” 17 2019 Abdi vd. • “Çalışanların nerede çalışacağı konusunda yararlı bir refah modeli
  • örneklemlerde incelenebileceği önerilmektedir.” 19 2019 Alten
  • kullanılması önerilmektedir.” 28 2017 Tuy
  • perspektifi kapsamalıdır.” 30 2017 Yıldız vd.
  • daha fazla bilgi vereceği düşünülmektedir.” 31 2016 Akbıyık
  • bulunmaktadır.” 35 2010 Chen vd. • “Çalışma örnekleminin genişletilmesi gelecek çalışmalar için 36 2009 Erdogan ve Bauer • “Gelecek araştırmalar için işten çıkarılan yöneticiler, gurbetçiler ve
  • kariyer değiştiren yaşlı bireyler de örnekleme dahil edilebilir.” 37 2002 Johnson vd. • “Eğitim ve deneyimin her ikisinin de aşırı nitelikliliğe neden olup
  • Çalışmaların ortaya koyduğu sonuçlara bütünsel açıdan bakıldığı zaman, üstün niteliklilik algısının negatif duygulanım ve olumsuz örgütsel davranışlarla pozitif yönde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu tespit edilmiştir (Caymaz vd., 2021; Demir ve Dalkılıç, 2021; Gizlier ve Yıldız, 2021; Zhang vd., 2021; Dar ve Rahman, 2020; Li vd., 2020; Gizlier, 2018; Yıldız ve Arda, 2018; Mutlu, 2013; Johnson vd., 2002). Araştırmaların bazı göze çarpan sonuçları değerlendirilmiştir. Kıdem süresi artışının üstün niteliklilik algısını arttırdığı sonucuna göre (Tınaztepe ve İrge, 2021) çalışanların sadece eğitimlerinin değil deneyimlerinin de üstün niteliklilik algısını arttırdığı söylenebilir. İş tatmininin üstün niteliklilik algısını azalttığı tespit edilmiştir (Abdi vd., 2019). Çalışanların iş tatmininin sağlanması üstün niteliklilik algısını azaltacaktır. Çalışanların beklentilerine uygun işlerde çalışamaması (Mutlu, 2013) ve beklentilerinden daha düşük ücret alması (Lobene vd., 2015) üstün nitelikliliği arttırmakta ve örgüte olan bağlılığı azaltmaktadır. Bir diğer çarpıcı sonuç, üstün niteliklilik algısında olan çalışanların bir süre sonra örgüte karşı küskünlük yaşadıklarını, kendilerini geliştirmeyi bıraktıklarını ve bunların neticesinde amirleri tarafından düşük performanslı olarak görüldüklerini ortaya koymaktadır (Özkanan, 2018). Ayrıca diğer bazı sonuçlarda da örgütleri tarafından gelişimlerine yönelik bir çaba göremeyen üstün niteliklilik algısı yüksek çalışanlarda iş tatmininin düştüğü saptanmıştır (Yıldız ve Arda, 2018). Bu sonuçlar örgütlerin çalışan niteliklerini doğru değerlendirmesinin ne derece önemli olduğunu göstermektedir. Çalışanlara örgüt içerisinde kariyer fırsatları tanınması ve gelişimlerine imkan sağlanması, insan kaynaklarının daha verimli kullanılmasına katkıda bulunacaktır.
  • çalışanlara yetki ve söz hakkı verilmesi (Demir, 2021), kariyer gelişim olanaklarının sunulması,
  • performans ve ödüllendirme sistemlerinin oluşturulması (Demir ve Dalkılıç, 2021), lider desteğinin
  • sağlanması (Kanbur ve Şen, 2020), bilgi, süreç ve dağıtım adaletine önem verilmesi (Ulukök, 2020), işe
  • alınan çalışanların kişilik özelliklerine de dikkat edilmesi (Karaman ve Çetinkaya, 2019) ve iş analizleri
  • ile iş tanımlarının yapılarak iş gereklerinin belirlenmesi (Özkanan, 2019) sektöre yönelik öne çıkan
  • Gelecekte yapılacak araştırmalara ise üstün niteliklilik algısında görev süresinin etkisine odaklanılması (Caymaz vd., 2021), benzer çalışmaların farklı sektör, veri toplama tekniği ve daha büyük örneklemlerde yapılması (Demir, 2021), örgüt kültürü, örgütsel iklim, örgütsel destek (Gizlier, 2021), örgütsel sinizm ve istismarcı yönetim (Gizlier ve Yıldız, 2021) gibi değişkenlerle üstün niteliklilik algısı ilişkisinin incelenmesi, çalışanların isteyerek fazla nitelikli oldukları işi seçmelerinin nedenlerinin araştırılması (Ulukök, 2020), üstün nitelikliliğin objektif yöntemlerle ölçülerek de çalışılması (Kayalık, 2017) ve algılanan üstün nitelikliliğin olumsuz etkileriyle birlikte olumlu etkilerinin de araştırılması (Mutlu, 2013) önerilmektedir. Sistematik derleme sonucunda sağlık çalışanlarının çalışma koşulları ve iş özellikleri dikkate alınarak oluşturulmuş sağlık çalışanlarında üstün niteliklilik algısına yönelik herhangi bir ölçeğin olmadığı ve gerektiği söylenebilir.
  • Abdi, T. A., Peiro, J. M., Ayala, Y. ve Zappala, S. (2019). Four wellbeing patterns and their
  • and Public Health, 16(1), 25. Acaray, A. (2019). Algılanan aşırı nitelikliliğin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisi:
  • Dergisi, 12(2), 447-468. Akbıyık, B. S. Ü. (2016). Otelcilik sektöründe algılanan aşırı nitelikliliğin görev performansına
  • and Research, 2(1), 19-29. Alten, O. (2019). The effect of overqualification on employee work outcomes [Yüksek Lisans
  • Tezi]. Boğaziçi Üniversitesi. Bolino, M. C. ve Feldman, D. C. (2000). The antecedent and consequences of underemployment
  • among expatriates. Journal of Organizational Behaviour, 21(8), 889-911. Caymaz, E., Soran, S. ve Şeşen, H. (2021). Relationship between positive psychological capital
  • Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(47), 36-55. Chen, H., Wang, H., Yuan, M. ve Xu, S. (2021). Daily challenge/hindrance demands and
  • Psychology, 12, 679-691. Chen, C., Smith, P. ve Mustard, C. (2010). The prevalence of over-qualification and its
  • Ethnicity & Health, 15(6), 601-619. Dar, N. ve Rahman, W. (2020). Two angles of overqualification-the deviant behavior and
  • https://doi.org/ 10.1371/journal.pone.0226677 Demir, S. (2021). Algılanan aşırı nitelikliliğin örgütsel sinizme etkisinde kişilik özelliklerinin
  • Eylül Üniversitesi. Demir, S. ve Dalkılıç, O. (2021). Algılanan aşırı nitelikliliğin örgütsel sinizme etkisinde kişilik
  • özelliklerinin düzenleyici rolü. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 28(2), 399-419. Dempster, M. (2011). A research guide for health and clinical psychology. Hampshire: Palgrave
  • Macmillan. Erdogan, B., Bauer, T. N., Peiro, J. M. ve Truxillo, D. M. (2011). Overqualified employees:
  • Industrial and Organizational Psychology, 4, 215-232. Erdogan, B. ve Bauer, T. N. (2009). Perceived over qualification and its outcomes: The
  • moderating role of empowerment. Journal of Applied Psychology, 4(2), 557-565. Feldman, D. C., Leana, C. R. ve Bolino, M. C. (2002), Underemployment and relative
  • Organizational Psychology, 75, 453-471. Fine, S. (2007). Overqualification and selection in leadership training. Journal of Leadership &
  • Organizational Studies, 14(1), 61-68. Fine, S., ve Nevo, B. (2008). Too smart for their own good? A study of perceived cognitive
  • Gizlier, Ö. (2021). Algılanan aşırı nitelikliliğin çalışan sesliliği üzerindeki etkisi. Beykoz
  • Akademi Dergisi, 9(1), 57-67. Gizlier, Ö. (2018). Çalışanların aşırı niteliklilik algılarının sonuçlarını belirlemeye yönelik bir
  • araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi. Gizlier, Ö. ve Yıldız, B. (2021). Algılanan aşırı nitelikliliğin zorunlu vatandaşlık davranışları
  • üzerindeki etkisi. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 187-206. Hanley, T. ve Cutts, L. (2013). What is a systematic review? Counselling Psychology Review,
  • 28(4), 3-6. Hu, J., Erdogan, B., Bauer, T. N., Jiang, K., Liu, S. ve Li, Y. (2015), There are lots of big fish
  • 1228-1238. Işık, M. (2019). Algılanan aşırı vasıflılık ve bireysel kariyer planlaması ilişkisinde algılanan
  • Dergisi (BUSBED), 9(18), 1015-1041. Johnson, G. J. ve Johnson, W. R. (2000). Perceived overqualification and dimensions of job
  • satisfaction: a longitudinal analysis. The Journal of Psychology, 134(5), 537-555. Johnson, G. J. ve Johnson, W. R. (1999). Perceived overqualification and health: A longitudinal
  • analysis. The Journal of Social Psychology, 139(1), 14-28. Johnson, G. J. ve Johnson, W. R. (1996). Perceived overqualification and psychological well
  • being. The Journal of Social Psychology, 136(4), 435-445. Johnson, W. R., Morrow, P. C. ve Johnson, G. J. (2002). An evaluation of a perceived
  • 441. Kanbur, E. ve Şen, S. (2020). Algılanan aşırı nitelikliliğin yenilikçi davranış üzerine etkisi:
  • 1060-1077. Karacaoğlu, K. ve Arslan, M. (2019). Algılanan aşırı niteliklilik ve iş tatmini ilişkisinde
  • araştırma. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 33(1), Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir
  • 33. Karaman, E. E. ve Çetinkaya, N. (2019). Kişilik özelliklerinin algılanan aşırı nitelikliliğe etkisi:
  • Dergisi, 3(1), 13-33. Kayalık, A. (2017). Üstün niteliklilik algısının mental iyi oluş üzerindeki etkisi ve duygusal
  • yeteneğin aracılık rolü [Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi. Kaymakcı, R. (2020). Algılanan aşırı nitelikliliğin yenilikçi iş davranışı üzerindeki etkisinde
  • Khan, L. J. ve Morrow, P. C. (1991). Objective and subjective underemployment relationships
  • Li, W., Xu, A., Lu, M., Lin, G., Wo, T. ve Xi X. (2020). Influence of primary health care
  • Management in Healthcare, 29(3), 158-163. Liu, S. ve Wang, M. (2012). Perceived overqualification: A review and recommendations for
  • Being, 10, 1-42. Lobene, E. V., Meade, A. W. ve Pond, S. B. (2015). Perceived overqualification: A multi-source
  • Psychology, 149(7), 684-710. Luksyte, A., Spitzmueller, C. ve Maynard, D. C. (2011). Why do overqualified ıncumbents
  • 16(3), 279-296. Maltarich, M. A., Reilly, G. ve Nyberg, A. J. (2011). Objective and subjective overqualification:
  • Organizational Psychology-Perspectives on Science and Practice, 4, 236-239. Maynard, D. C., Joseph, T. A. ve Maynard, A. M. (2006). Underemployment, job attitudes, and
  • turnover ıntentions. Journal of Organizational Behavior, 27, 509-536. Maynard, D. C. ve Parfyonova, N. M. (2013). Perceived overqualification and withdrawal
  • Occupational and Organizational Psychology, 86, 435-455. Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J. ve Altman, DG. (2009). Preferred reporting items for
  • systematic reviews and meta-analyses: The prisma statement. Plos Med. 2009,
  • 6:e1000097. Mutlu, P. (2013). The effect of perceived external prestige on the relationship between perceived
  • Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi. Özkanan, A. (2019). Algılanan aşırı niteliklilik: Üretkenliğe karşı durgunluk. Adnan Menderes
  • Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 42-57. Özkanan, A. (2018). Algılanan aşırı nitelikliliğe iki yönlü bakış: Çalışan-amir değerlendirmesi.
  • Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(4), 664-672. Tınaztepe, C. ve İrge, N. (2021). Çalışanın aşırı niteliklilik özelliği ile örgütsel sinizm ilişkisinde
  • iyi oluşunun aracı etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 303-331. Toker, B. (2021). Algılanan aşırı niteliklilik ile iş performansı arasındaki ilişkide dışsal prestij
  • algısının düzenleyici rolü [Yüksek Lisans Tezi]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Tuy, G. (2017). Fazla vasıflılık algısı ve iş tatmini arasındaki ilişki ile narsisizmin bu ilişki
  • [Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi. Uçar, Z. ve Sezgin, O. B. (2021). Algılanan aşırı vasıflılık: Ölçek geliştirme, güvenilirlik ve
  • geçerlilik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, 196- Ulukök, E. (2020). Algılanan fazla niteliklilik ve etkileri: Lider-üye etkileşiminin düzenleyici
  • rolü [Doktora Tezi]. Kırıkkale Üniversitesi. Wassermann, M., Fujishiro, K. ve Hoppe, A. (2017). The effect of perceived overqualification
  • Yıldız, B. ve Arda, Ö. A. (2018). Algılanan aşırı nitelikliliğin yenilikçi işyeri davranışları
  • üzerindeki etkisinde kolektif şükranın rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Yıldız, B., Özdemir, F., Habib, E. ve Çakı, N. (2017). Aşırı nitelikliliğin işten ayrılma niyeti
  • Araştırmaları Dergisi, 2, 40-61. Zhang, M., Wang, F. ve Li, N. (2021). The effect of perceived overqualification on creative
  • performance: Person-organization fit perspective. Frontiers in Psychology, 12, 1524- Zhang, M., Wang, F., Weng, H., Zhu, T. ve Liu, H. (2021). Transformational leadership and
MAKALE İSTATİSTİKLERİ

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
 
                                                                                                                                                                                                        
                      
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
LINKS

                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    

                                                                                                                                                                                                        
     Last issue
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
         Previous issues
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    Article Statistics
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        




                                                                                                                                                                                                        


                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
Share