Author :
Abstract
ÖZ
İşletmeler tarafından sunulan finansal tablolar çoğu zaman bu tabloların kullanıcıları tarafından incelenmekte ve yatırım kararı verme sürecinde etkili olmaktadır. Bazı işletmelerin sundukları finansal tablolarındaki bilgiler olması gerektiğinden daha farklı gösterilerek finansal tablo kullanıcılarını yanıltabilmektedir. Dolayısıyla karını artıran ya da artmış gibi gösteren işletmelerin hisse senetlerine olan talepte de artış olabilecektir. Bu amaçla bazı işletmeler finansal performanslarını daha iyi göstermek için muhasebe politikalarında değişikliklere gidebilmektedir. İşletmeler alternatif muhasebe politikaları kullanarakyatırımcıların algılarını çeşitli yönlerde etkilemeye çalışırlar. Yöneticiler yatırımcıları hisse senedi satın almaya ikna edebilmek için çeşitli muhasebe politikaları içinden bilinçli olarak yaptıkları seçimlerle yatırımcıları yanıltarak onlarda kar beklentisi oluşturma çabası içerisine girebilmektedirler. Bu çalışmada, Beneish modeli kullanılarak hisse senetleri BIST’te işlem gören imalat sanayiindeki işletmelerinmanipülasyon yapma eğilimiile hisse senedi volatilitesi arasındaki ilişki araştırılmıştır. İlgili şirketlerin 2014-2019 yıllarına ait finansal tablolarından elde edilen, manipülasyon ve pay senedi değişimlerine neden olabilecek değişkenler lojistik regresyon yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda muhasebe manipülasyonuna açık değişkenlerin, hisse senedi getirisi, hisse başına kazanç ve piyasa değeri/defter değeri olabileceği sonucuna varılmıştır.
Keywords
Abstract
Financial statements presented by businesses are often reviewed by the users of these statements and are effective in the investment decision-making process. By showing the information in the financial statements presented by some companies differently than they should be, they can mislead users of financial statements. Therefore, there may be an increase in the demand for the stocks of businesses that increase their profits or appear to have increased. For this purpose, some businesses may make changes in their accounting policies in order to better show their financial performance. Businesses try to influence the perceptions of investors in various ways by using alternative accounting policies. In order to convince investors to buy stocks, managers can make an effort to create profit expectations by misleading investors by making conscious choices among various accounting policies. In this study, using the Beneish model, the relationship between the manipulation tendency of the enterprises in the manufacturing industry whose stocks are traded on the BIST and the stock volatility has been investigated. Variables that may cause manipulation and stock exchange changes obtained from the financial statements of the relevant companies for the years 2014-2019 were analyzed using the logistic regression method. As a result of the analysis, it is concluded that the variables open to accounting manipulation can be stock return, earnings per share and market value / book value.
Keywords
- Aggarwal, R., K. - Wu,G. (2006), “Stock Market Manipulations”, The Journal of Business, 79 (4), 1915 - 1954.
- Altınbaş, H. (2012), Hisse Senedi Piyasalarında Kapanış Fiyatı Manipülasyonu Üzerine Bir İnceleme, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Avşarlıgil, N. (2010), Finansal Tabloların Manipülasyonunda Yaratıcı Muhasebe Uygulama Teknikleri ve Beneish Modeli İle Bir Uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Bekçi, İ. - Avşarlıgil, N. (2011), “Finansal Bilgi Manipülasyonu Yöntemlerinden Yaratıcı Muhasebe ve Bir Uygulama”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 13 (2), 131-162.
- Beneish, M. (1999). “The Detection of Earnings Manipulation”, Financial Analysts Journal, 55 (5), 24- 36.
- Canbaş, S.,- Doğukanlı, H. - Düzakın, H. (2004), “Tobinq Oranı ve Günümüzde İşletme Kararları Açısından Önemi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (2),57-73.
- Çalışkan, M. M.T. (2015), “Borsa İstanbul’da Manipülasyon: 2001–2013 Yılları Arasında İşlem Yasaklıların Profili”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13 (1), 381-391.
- Çetinel, T. (2016), Kazanç Yönetiminin Firmaların Piyasa Değeri Üzerine Etkisi: Bist Firmalarına Yönelik Uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi),Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
- Çopuroğlu, F. - Korkmaz, İ., H. (2018), “Muhasebede Hata ve Manipülasyon Ayrımı, Muhasebe Manipülasyonu Yöntem ve Teknikleri”, 1st International Economics and Business Symposium, 732-740, Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/331248881_muhasebede_hata_ve_manipulasyon_ayri mi_muhasebe_manipulasyonu_yontem_ve_teknikleri,(Erişim Tarihi: 12.11.2019).
- Demir, V. - Bahadır, O. (2007), “Muhasebe Manipülasyonu-Yöntemler ve Teknikler”, Mali Çözüm Dergisi,84, 103-120.
- Dissanayake, T., D., S., H. V - Wickramasinghe, D., M., J. (2016), “Earnings Fluctuation on Share Price Volatility”, Accountand Financial Management Journal,1(5), 360-368.
- Dölen, T., (2016), “Yaratıcı Muhasebe Uygulamaları Açısından Borsa İstanbul’da İşlem Gören Gıda Sektöründeki Şirketler Üzerine Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergisi,8(1), 576-591.
- Ege, İ. ve Topaloğlu, T. N. (2019), “Pay Piyasalarında Volatilite Tahminlemesi: Borsa İstanbul Mali ve Sınai Endeksleri Üzerine Bir Uygulama”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,6(3), 618-633.
- Esen, M.F. (2015), “Finansal Piyasalarda Bilgi Asimetrisi Kaynakları ve İçerideki Bilgi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,8(40), 700-707.
- Fındık, H., - Öztürk E. (2016), “Finansal Bilgi Manipülasyonunun Beneish Modeli Yardımıyla Ölçülmesi: Bıst İmalat Sanayi Üzerine Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(1), 483-499.
- Gemici, E., - Cihangir, M. - Yakut, E. (2017), “İşlem Bazlı Manipülasyon: Türkiye Örneği”, Ege Akademik Bakış,17(3), 369-380.
- Gerace, D. C.,-Whittaker, C. - Mazzola, P. (2014), “Stock Market Manipulation on The Hongkong Stock Exchange”, Australasian Accounting Business and Finance Journal, 8 (4), 105-140.
- Güner, M., - Kurnaz, E., (2020), “Muhasebe Manipülasyonunun Beneish Modeli Yardımıyla Ölçülmesi: BIST Kimya, Petrol, Plastik Endeksi Şirketleri Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 13 (2), 195-214.
- Huang, Y. C.,- Chen, R. C. Y., - Cheng, Y.J. (2005), “Stock Manipulation and Its Impact on Market Quality”, National Kaohsiung First University of Science And Technology, Kaohsiung 811, Taiwan, ROC.
- İslamoğlu, A.H. ve Alnıaçık, Ü. (2016), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Beta Yayıncılık, İstanbul.
- Kamışlı, M. - Girginer, N. (2010), “İşlem Bazlı Manipülasyonun İstatistiksel Sınıflandırma Analizleriyle Belirlenmesi”, Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (11), 1-30.
- Kara, S., - Sakarya, Ş. - Aksu, M. (2016), “Beneish Modeli İle Kazanç Manipülasyonunun Tespit Edilmesi: BIST Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), 13-25.
- Kızıl, C., - Çelik, İ., E. - Akman, V. - Şener, S. (2016), “Yaratıcı Muhasebe Yöntemleri ve Finansal Bilgilerin Manipülasyonu: Profesyonel Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Örnek Bir Uygulama”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 1-18.
- Küçüksözen, C.,- Küçükkocaoğlu, G., (2005), “Finansal Bilgi Manipülasyonu: İMKB Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, https://www.researchgate.net/publication/313898399_FINANSAL_BILGI_MANIPULASYO NU_IMKB_SIRKETLERI_UZERINE_AMPIRIK_BIR_CALISMA, (Erişim Tarihi: 10.03.2021).
- Lang, L.H.P., - Stulz, R. M. - Walkling, R. A. (1991), “A Test of The Free Cash Flow Hypothesis: The Case of Bidder Returns”, Journal of Financial Economics, (29), 315-335.
- Mammen, R. S. - Edakalathur, V.,V. (2019), “Forensic Accounting: Impact of Fraudon Stock Price”, International Journalof Business and Management Invention, 8(1), 89-95.
- McConnel, J. J. - Seveas, H. (1990), “Additional Evidence on Equity Ownership and Corporate Value”, Journal of Financial Economics, 27(2), 595 - 612.
- Morck, R.,- Shleifer, A. -Vishny, R.W. (1988), “Management Ownership and Market Valuation: An Empirical Analysis”, Journal of Financial Economics, 20, 293-316.
- Mulford, C.W. - Comiskey, E.E. (2002), The Financial Numbers Game: Detecting Creative Accounting Practices, John Wiley & SonsInc, New York.
- Ok, H. (2016), Hisse Senedi Piyasalarındaki Manipülasyon Sürecinin Analizi: Borsa İstanbul Üzerinde Ampirik Bir Uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Öcal, N., - Atasoy, Y. - Öcal, Ö., (2017), “Muhasebe Bazlı Kazanç Manipülasyonunun Tespitinde Kullanılan Beneish Modelinin Test Edilmesi”, https://www.researchgate.net/publication /319624763Muhasebe_Bazli_Kazanc_Manipulasyonunun_Tespitinde_Kullanilan_Beneish_Mo delinin_Test_Edilmesi, (Erişim Tarihi: 10.03.2021).
- Roodposthi, F.R.,- Shams, M.F. - Kordlouie, H. (2011), “Forecasting Stock Price Manipulation in Capital Market”, World Academy of Science, Engineering and Technology, 5 (8), 957-967.
- Saraç, M. (2012), Finansal Yönetim, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
- Sayari, S. - Mraihi, F. F. - Omri, A. (2013), “TheImpact of Earnings Management on Stock Returns: The Case of Tunisian Firms”, Global Journal of Management and Business Research Finance, 13(10), 51-65.
- Tepeli, Y., - Kayıhan, B., (2016), “Muhasebe Manipülasyonunun Beneish Modeli İle Tespit Edilmesi: BIST Gıda Maddeler Sanayi Sektörü’nde Bir Uygulama”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(4), 245-264.
- Trussel, J. (2003), “Assessing Potential Accounting Manipulation: The Financial Characteristics of Charitable Organizations With Higher Than Expected Program- Spending Ratios”, Sage Journals, 32 (4), 617-618.
- Uyar, U. - Küçükkaplan, İ. (2011), “Finansal Tablolarda Yapılan Hile ve Hataların Firmaların Hisse Senedi Getirilerine Etkisi”, 3.Ulusal Kurumsal Yönetim, Yolsuzluk, Etik ve Sosyal Sorumluluk Konferansı, Nevşehir. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/311615531
- Varıcı, İ. - Er, B. (2013), “Muhasebe Manipülasyonu ve Firma Performansı İlişkisi: İMKB Uygulaması”, Ege Akademik Bakış, 13(1), 43-52.
- Wirama, D., G., - Wiksuana, I., G., - Mohd - Sanusi, Z. - Kazemian, S. (2017), “Price Manipulation by Dissemination of Rumors: Evidence From The Indonesian Stock Market”, International Journal of Economics and Financial Issues, 7 (1), 429-434.
- www.finnet.com.tr, (Erişim Tarihi: 06.02.2020).
